شرکت شناسا بهعنوان بازوی سرمایهگذاری جسورانه گروه مالی پاسارگاد، در سال دوازدهم فعالیت خود در عرصه نوآوری و فناوری کشور، ضمن تعیین چشماندازی شفافتر از زمینههای سرمایهگذاری، اهدافش را تشریح میکند تا با شفافتر کردن مسیر خود برای ادامه راه، جزئیات بیشتری را درباره فضای سرمایهگذاری کنونی، میزان سرمایهگذاری روی کسبوکارها و شاخصهایی که در نظر میگیرد، با ذینفعانش به اشتراک بگذارد.
بیش از 170 سرمایهگذاری طی 12 سال اخیر، نشاندهنده عزم جزم شناسا برای عملیاتیکردن ارزشهای نوآورانه گروه مالی پاسارگاد و بهادادن به ارزشهایی است که بنیانگذاران تیمهای استارتاپی برای کشور خلق میکنند.
شناسا قصد دارد با حمایت دوچندان گروه مالی پاسارگاد، گامهای بزرگتر و شفافتری در مسیر سرمایهگذاری جسورانه بردارد. در ادامه، حوزههای سرمایهگذاری، شرایط کسبوکارهایی که شناسا قصد سرمایهگذاری روی آنها را دارد و انتظاراتی که از سرمایهگذاریهای خود ترسیم کرده است، تشریح میشود.
بیانیه خطمشی سرمایهگذاری (IPS) سندی است که توسط مدیریت سبد سرمایه تهیه میشود و قوانین کلی را مشخص میکند. این بیانیه رویکردها و ملاحظات کلی سرمایهگذاری را ارائه میدهد و راهبردهایی را که سازمان باید برای دستیابی به این اهداف بهکار گیرد، توضیح میدهد. ارائهIPS روشی استاندارد برای مدیریت سبد سرمایه است که خطوط کلی عملکردی اجزای مختلف سازمان را تعیین میکند و فرایندهای مشخصی را که باید توسط مدیران اجرایی دنبال شود تا سرمایهگذاریهایی که به بهترین نحو به هدف برنامه دست مییابند شناسایی شوند، تبیین کرده و بدنه سازمان را در راستای برنامه راهبردی همسو میسازد.
این بیانیه از یکسو سرمایهگذاران بالادستی سازمان را برای تخصیص منابع و از سوی دیگر کسبوکارهای سرمایهپذیر را برای درخواست سرمایهگذاری، به نحو هدفمند و برنامهریزیشدهای هدایت میکند. ارائه این سند، برای ذینفعان بیرونی هم این امکان را به وجود میآورد که از فرصتها و ظرفیتهای موجود در آن برای همافزایی بیشتر استفاده کنند.
این سند، اهداف سرمایهگذاری مورد انتظار برنامه را مشخص میکند، تمرکز سرمایهگذاری برنامه، استانداردها و محدودیتها را تعیین میکند و سازوکارها و ابتکارعملهایی را که سازمان برای پوشش ریسکها و زیانهای احتمالی در نظر دارد، تشریح میکند.
برای دستیابی به اهداف فوق، اجزای سند خطمشی سرمایهگذاری، مبتنی بر شرایط و نیاز سازمانهای مختلف میتواند متفاوت باشد. اما آنچه در اکثر موارد یافت میشود، پاسخ به چند پرسش اساسی در خصوص حجم، موضوع، مرحله و محدوده جغرافیایی سرمایهگذاری است. در سند حاضر، عناوین اصلی اسناد ارائهشده و یادداشتهای رسمی منتشرشده توسط سرمایهگذاران مختلف از جمله OHIO LSL، Seraf Compass، Drive Capital، ACT Venture Partners و… بر مبنای شرایط شناسا و الزامات ذینفعان آن شخصیسازی شده و ارائه میشود.
سرمایهگذاری جسورانه، در جستوجوی سرمایهگذاریهای نتیجهبخش است؛ بنابراین ورودی و غربالهای مبتنی بر آن باهدف جداشدن کسبوکارهای آیندهدار از متوسطها انجام میپذیرد. کسبوکارهایی که بتوانند در معادلاتی موسوم به ریاضیات ویسی (کسب ارزش ۱۱ برابری در چند سرمایهگذاری انگشتشمار برای جبران شکست سرمایهگذاریهای کل سبد سرمایه و هزینههای سربار آن)، سرمایهگذاریهای شکستخورده دیگر را جبران کنند. بنابراین هنگام بررسی یک سبد سرمایهگذاری جسورانه، مهم است در نظر گرفته شود که اکثریت قریببهاتفاق بازده ارزش، توسط تعداد بسیار کمی از شرکتهای موجود در سبد سرمایه خلق میشود. این الزام دو پیامد بسیار مهم برای فعالیتهای روزانه یک سرمایهگذار جسور دارد:
از اهمّ ویژگیهای کسبوکارهای مدّ نظر شناسا جهت تعامل، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کسبوکارهایی که دارای حداقل محصول پذیرفتنی (MVP) هستند؛
موضوع فعالیت کسبوکار نباید بهصورت مستقیم و زیانآور، منع قانونی مطابق با قوانین و مقررات کشور داشته باشد؛
در صورتی که کسبوکاری در زنجیره ارزش گروه مالی باشد، سرمایهگذاری باهدف ادغام و تملیک کسبوکارهای رقیب، صورت میگیرد؛
شناسا با قصد سرمایهگذاری به سراغ استارتاپهای خارجی نمیرود؛
افراد کلیدی کسبوکار دارای هویت مشخص و ایرانی باشند؛
اولویت سرمایهگذاری شناسا بر کسبوکارهایی است که بنیانگذار ایرانی داشته باشند. از این جهت حضور تیم یا بازار فعالیت آن به ایران محدود نمیشود؛
شناسا در فعالیتهای بینالمللی خود میکوشد کسبوکارهای سبد سرمایه خود را برای حضور در بازارهای بینالمللی توانمند سازد. با این حال، تأکید شناسا بر غالببودن هویت ایرانی در افراد کلیدی کسبوکار یا استقرار عملیات اصلی استارتاپ در داخل کشور است.
از مرحله تست بازار عبور کرده و در وضعیت تناسب بازار-محصول (Product Market Fit) قرار گرفته باشد؛
کسبوکارهای دارای ظرفیتی که در مرحله قبل از تست بازار هستند، با نظر کمیته سرمایهگذاری قابل ارجاع به شتابدهنده خواهند بود.
سرمایهگذاری روی کسبوکارهایی که در رقابت مستقیم با سایر کسبوکارهای سبد سرمایه شناسا هستند، آگاهانه و باهدف مشخص صورت میگیرد؛
همسرمایهگذاری در اندازههای بزرگ، بهمنظور کاهش ریسک سرمایهگذاری با شرکایی که ارزش افزوده مشخصی برای کسبوکار داشته باشند و حاضر به قبول مسئولیت و نقشآفرینی برای رشد کسبوکار هستند، در چهارچوب شفاف و مشخصی صورت میپذیرد.
سرمایهگذاری روی کسبوکارهایی که در رقابت مستقیم با سایر کسبوکارهای گروه مالی پاسارگاد هستند در تعامل با ذینفع آن صورت میپذیرد؛
شناسا با تجربه سرمایهگذاری، راهبری و خروج در حوزههای سلامت، سبک زندگی و توسعه فناوری و چندین مورد همسرمایهگذاری با بازیگران مختلف زیستبوم نوآوری ایران، در سالهای پیش رو، سه شاخص را برای حوزههای آتی سرمایهگذاری خود برمیگزیند و اولویتگذاری میکند:
همافزایی با برخی از بازیگران صنعتی گروه مالی پاسارگاد در آغاز یا امتداد مسیر توسعه استارتاپ؛
ورود به حوزههایی که قرار است مدیریت و حل یکی از مسائل کشور به گروه مالی پاسارگاد سپرده شود؛
سرمایهگذاری روی کسبوکارهایی که درآمد خوبی دارند و رشد آنها برای تقسیم سود تا زمانی مشخص.
با این ملاحظات، سرمایهگذاری شناسا در حوزههای فناوری اطلاعات و ارتباطات، سلامت، نوآوریهای بانکی و مالی، معدن، انرژی و امنیت غذایی برای ارزشآفرینی در زنجیره ارزش فعلی و آتی گروه مالی در سالهای آینده ادامه خواهد یافت. لازم به ذکر است که حوزههایی که کلاندادههای کافی و مناسب تحلیل برای سرمایهگذاری جسورانه دادهمحور در اختیار دارند، به دلیل روندهای تأکیدشده بینالمللی، جذابیت بالاتری دارند.
باتوجهبه اقدامات و برنامهریزیهای صورتگرفته، بهطورکلی، فعالیتهای سرمایهگذاری شناسا طی رویکردهای زیر در جریان است:
رویکرد جاری شناسا در سرمایهگذاری روی کسبوکارهای فناورمحور و استارتاپهای نوآور در مراحل توسعهای است. یعنی کسبوکارهایی که بخشی از مسیر رشد خود را طی کردهاند و در مورد بازار، محصول و خدمات خود دچار ابهام نیستند. این رویکرد که در سالهای اخیر به سرمایهگذاری روی تعداد زیادی از استارتاپهای مطرح زیستبوم منجر شده است، در حال حاضر به سمت بلوغ خود در حرکت است.در این رویکرد، سرمایهگذار در ازای واگذاری درصدی از سهام استارتاپ خود، به تزریق سرمایه رشدی در راستای توسعه نمایی اقدام میکند و انتظار میرود بتواند در پایان مدت سرمایهگذاری ازطریق روشهای مختلف خروج، اقدام به کسب بازدهی ۸ تا ۱۲ برابری کند. این سرمایهگذاریها در شناسا با دو هدف کسب بازده سرمایهای و تکمیل زنجیره ارزش گروه مالی و بانک پاسارگاد انجام میشود.انتظار میرود حجم سرمایهگذاری شناسا در این رویکرد در هر طرح همتراز با تجربههای جهانی، حداکثر تا معادل ریالی یک میلیون دلار باشد. سرمایهگذاری در مبالغ بالاتر بهصورت استثنا و با شناسایی فرصت ویژه، ترجیحا ازطریق همسرمایهگذاری با شرکای استراتژیک صورت خواهد پذیرفت.
رشد زیستبوم نوآوری و فناوری کشور، ضرورت توجه به مسائل بنیادی و کشف ایدههای ناب را بیش از پیش نمایان کرده است. شناسا در این راستا، بر مبنای مسائل ملی و توانمندی بانک پاسارگاد به پایهگذاری کسبوکارهایی با بازار بزرگ و توان عملیاتی بالا اقدام میکند و در تشخیص فرصتهای مناسب و شناسایی نیازهای ملی در صنایع مختلف، بر ایجاد و راهبری کسبوکارهای جدید تمرکز کرده است. این تلاش بهویژه بر نوآوریهای فنی و کسبوکاری متمرکز است.این استراتژی جدید باهدف ارزشآفرینی بیشتر برای ذینفعان ازطریق سازوکارهای زیر اتخاذ شده است: استفاده از ظرفیتها و توانمندیهای بانک پاسارگاد جهت حل مسائل ملی بهصورت نوآورانه؛جهتدهی و ایجاد همافزایی در منابع بانک و عملکرد شناسا؛ ورود شناسا به بازارهای بزرگتر و متنوعتر؛ گذر از محدودیتهای رایج رویکرد سرمایهگذاری جسورانه. از نقاط قابلتوجه این استراتژی، ایجاد واحدهایی با ریسک کمتر اما در مقیاس بزرگتر است. در رویکرد نوآفرینی جسورانه با توجه به ملاحظات و الزامات طرحهای کسبوکار، حجم سرمایهگذاری شناسا در این کسبوکارها حداکثر تا معادل ریالی یک میلیون دلار خواهد بود.وجه تمایز رویکرد نوآفرینی جسورانه با سرمایهگذاری جسورانه، تمرکز بر پایهگذاری کسبوکارها در شناسا براساس نیازهای واقعی کشور است. در حقیقت، ایده و هسته اولیه این کسبوکارها در تعامل شناسا با کارآفرینان شکل میگیرد و بنیان گذاشته میشود.
بیش
از ۱۰ سال از ظهور زیستبوم نوآوری کشور و کسبوکارهای فناور محور میگذرد؛
بنابراین نیاز به تأمین مالی در مراحل بالاتر و حجم سرمایهگذاری بیشتر، دوچندان
شده است. در وضعیت کنونی، بسیاری از شرکتها و استارتاپهای فناورمحور و نوآور،
ظرفیت بالقوهای جهت ورود به مراحل بالاتر توسعهای یا عرضه عمومی در بازار سرمایه
دارند. ازاینرو، میتوان از طریق مدل مرسوم سرمایهگذاری در مراحل قبل از عرضه (Pre-IPO)، به کسب منفعت و همچنین تنوعبخشی
به سبد ریسک شناسا اقدام کرد. مجموع سرمایهگذاری برای این امر، معادل ریالی 3 میلیون دلار در نظر گرفته شده است.
با توجه به نیازهای شناساییشده جهت ارائه خدمات به تیمها
و کسبوکارهای نوآور در سطوح مختلف، شناسا به توسعه فعالیت خود از طریق نهادهای
تخصصی اقدام کرده است. برخی از این نهادهای نوآوری هماکنون فعال بوده و برخی نیز
در آینده و با توجه به نیاز فضای زیستبوم نوآوری، فعالیت خود را آغاز خواهند کرد:
هدف شتابدهنده ایجاد و رشد استارتاپهای پایدار و قابل
رقابت در بازارهای داخلی و خارجی است. به این معنا که با در اختیار قراردادن تیم
کارشناسی خبره، منتورینگ تخصصی، ارتباط اثربخش با شبکهای
از سرمایهگذاران، افراد و نهادهای تأثیرگذار این حوزه، اثربخشی
استارتاپ افزایش پیدا کند. از این رو، جهت استفاده حداکثری از فرصتهای بازار، با ارجاع
تیمهایی که از لحاظ مرحله و مقیاس سرمایهگذاری تناسب خوبی با شناسا ندارند، سرمایهگذاری
ازطریق تریگ آپ صورت میگیرد. سرمایهگذاری در این
لایه برای هر کسبوکار حداکثر 50 میلیارد ریال است.
استارتاپ استودیو چینووا با کمک ابزارهای نوآورانه، کارآفرینان را با تجربیات خود در زمینه نوآوری، کارآفرینی و دانش بلاکچین برای ایجاد استارتاپهایی که مشکلات واقعی را حل میکنند و زندگی مردم را در سراسر جهان بهبود میبخشند، توانمند میسازد. چینووا در حوزه بلاکچین فعال است و در نظر دارد با جذب جوانان نخبه در این صنعت، برای راهاندازی ایدهها، نوآوریهای قابلتوجهی را در این حوزه خلق کند. سرمایهگذاری در طرحهای استارتاپ استودیو برای هر طرح، حداکثر ۵۰ میلیارد ریال است.
صندوق پژوهش و فناوری باهدف ایجاد زمینههای مشارکت و سرمایهگذاری بخش غیردولتی و تأمین مالی فعالیتهای پژوهشی، علمی و فناورانه، شرکتهای نوپا، فناور، خلاق، شتابدهندهها و شرکتهای دانشبنیان تأسیس خواهد شد. درخصوص نقش و ضرورت این صندوقها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: تسریع در فرایند تأمین مالی و جلوگیری از بروکراسی؛ کمک به تجاریسازی دستاوردهای فناوری؛ ایجاد زمینه مشارکت و سرمایهگذاری بخش غیردولتی در حوزه فناوری و نوآوری؛ جبران عدم تمایل نهادهای مالی سنتی برای تأمین مالی حوزه فناوری و نوآوری به دلیل ریسک بالا.صندوقهای پژوهش و فناوری بهعنوان بازیگران تأمین مالی شرکتهای دانشبنیان و فناور، از طریق ظرفیت اعتباری خود میتوانند نقش بهسزایی در جذب منابع و کمک به تأمین مالی سبد سرمایه شناسا ایفا کنند و همچنین، حضوری فعالتر در زیستبوم فناوری و نوآوری داشته باشند.انتظار میرود نقش صندوق پژوهش و فناوری در زنجیره ارزش شناسا، تأمین اعتبار، عاملیت مالی و تسهیل فعالیت شرکتهای مرتبط با شناسا باشد. همچنین این صندوق امکان سرمایهگذاریهایی از قبیل سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیان و سرمایهگذاری پروژهای تا سقف 3۰۰ میلیارد ریال را خواهد داشت.
مطابق شکل زیر، سرمایهگذاری در شناسا روی طرحها از مراحل ابتدایی رشد تا قبل از IPO شدن، براساس ظرفیتهای زیستبوم نوآوری ایران ادامه خواهد یافت. سرمایهگذاری در لایههای اولیه کسبوکارها، ازطریق راهاندازی استودیوهای تخصصی یا بازوی شتابدهی شناسا یعنی تریگ آپ انجام میشود.
حجم سرمایه گذاریها
حجم سرمایهگذاری جسورانه شناسا از ۱۰۰ هزار دلار شروع میشود و تا یک میلیون دلار افزایش مییابد. سرمایهگذاری در تریگ آپ و استارتاپ استودیوی چینووا نیز تا سقف ۵۰ میلیارد ریال صورت میگیرد.
تمرکز جغرافیایی
اولویت سرمایهگذاری شناسا روی کسبوکارهایی است که بنیانگذار ایرانی داشته باشند. اما حضور همه اعضای تیم در ایران الزامی نیست و بازار فعالیت آن نیز به ایران محدود نمیشود.
شناسا در فعالیتهای بینالمللی میکوشد کسبوکارهای سبد سرمایه خود را برای حضور در بازارهای بینالمللی توانمند سازد. با این حال تأکید شناسا بر غالببودن هویت ایرانی در افراد کلیدی کسبوکار یا استقرار عملیات اصلی استارتاپ در داخل کشور است.
با توجه به تمرکز شناسا بر سرمایهگذاری روی استارتاپها در دورهای بالاتر، ارزیابی موشکافانه با ارزیابی تیم، تحلیل دادههای مالی و امکان فروش شرکت و ارزیابی محیط کسبوکار و بازار آن انجام میشود.
جهت تسریع امور و پاسخدهی چابک، در فرایند ارزیابی طرحهای معرفیشده توسط شرکای سرمایهگذاری، درصورتیکه معرف، مدل کسبوکار و تیم سرمایهپذیر را تأیید کند، امکان صرفنظرکردن از برخی مراحل، بهمنظور تسریع در فرایند ارزیابی وجود دارد.
در تصویر زیر، فرایند ارزیابی طرحها نشان داده شده است:
شناسا در راستای مأموریت خود به تأمین مالی، سرمایهگذاری و حمایت از استارتاپهای نوآور، متنوع و تاثیرگذار که کارآفرین ایرانی دارند و هدفشان ایجاد تغییرات مثبت در صنایع، اقتصاد، محیطزیست و جامعه جهانی است میپردازد.
شناسا کاملاً آگاه است که تصمیماتش اثرات زیستمحیطی و اجتماعی خواهد داشت و نقش محرکی در ایجاد یک زیستبوم فناوری متنوعتر و فراگیر دارد. بنابراین، خطمشی سرمایهگذاری مسئولانه، ارزش جداییناپذیر شناسا در مأموریت خود جهت ایجاد ارزش بلندمدت برای گروه مالی پاسارگاد و شرکتهای سبد سرمایهاش است.
شناسا براساس درسآموختههای مسیری که تاکنون پیموده است و انباشت دانشی فرایندهای ارزیابی، سرمایهگذاری و راهبری کسبوکارها، اقدامات لازم را برای بهبود خطمشی خود انجام میدهد و دستورالعملهای زیستمحیطی و اجتماعی را که توسط گروه مالی پاسارگاد برای توسعه پایدار در نظر گرفته شده است، دنبال میکند.
در شرایط کنونی زیستبوم نوآوری ایران با توجه به محدودیت جدی در بحثIPO شدن استارتاپها و تحریمهای بینالمللی، خروج از سرمایهگذاری در فرم متعارف آن بسیار دشوار است. برای خروج از این بنبست، شناسا ابتکارعملها و رویکردهای زیر را در برنامههای خود قرار داده است:
نوآفرینی جسورانه (Venture Creation) بر مبنای چالشهای ملی و توانمندیهای گروه؛
حل مسئله ورود کسبوکارهای نوآور به بازار سرمایه با استفاده از شبکه و داراییهای گروه مالی پاسارگاد؛
خروج از سرمایهگذاریها به شرکتهای گروه؛
خروج از سرمایهگذاریها به شرکتهای بالادستی؛
تکمیل زنجیره ارزش شرکتهای سبد سرمایه شناسا با خرید بخشی یا کل سهام شرکتهای مرتبط در زیستبوم نوآوری کشور.
سرمایهگذاری جسورانه ذاتاً ماهیتی پرریسک دارد. در برنامههای آتی شناسا، علاوهبر سرمایهگذاری جسورانه، کلانپروژههای سودآوری تعریف شدهاند که عملکرد سازمان را از سرمایهگذار جسورانه فراتر میبرند و ریسک کل سبد سرمایه را کاهش میدهند و در سبد سرمایه کلان سرمایهگذاری، پشتوانهای برای مدیریت ریسکها محسوب میشوند.
تعداد و حجم سرمایهگذاری روی کلانپروژهها و استارتاپها با تعادل ۸۰-۲۰ و مبتنی بر ارزشآفرینی مالی مدیریت میشود. به این صورت که ۲۰ درصد از حجم سرمایهگذاریها روی ۸۰ درصد از تعداد طرحهای سبد سرمایه با ریسک بالا انجام میشود و ۸۰ درصد از سرمایهگذاریها روی طرحهایی با ریسک مدیریتشده صورت میگیرد.
علاوهبر این، سرمایهگذاری تکمیلی روی شرکتهای سبد سرمایه در دورهای بالاتر، بهعنوان یک روند موفق در شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه دنیا، فرصت سرمایهگذاری با حجم بالا و ریسک پایین را بهصورت توأمان فراهم میکند.
تهران، خیابان مطهری، تقاطع سهروردی جنوبی، شماره ۹۴
تمامی حقوق متعلق به شرکت شناسا – پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد است. وب سایت 1397